Niniejszy tekst dotyczy obiektów budowlanych (lub ich części) będących w budowie albo wybudowanych bez wymaganego zgłoszenia bądź pomimo wniesienia sprzeciwu przez właściwy organ, z wyłączeniem:– wolno stojących budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane,
– wolno stojących parterowych budynków stacji transformatorowych i kontenerowych stacji transformatorowych o powierzchni zabudowy do 35 m2,
– sieci elektroenergetycznych obejmujących napięcie znamionowe nie wyższe niż 1 kV, wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych, telekomunikacyjnych.
Mowa tu jedynie o robotach budowlanych polegających na budowie obiektu budowlanego, czyli (poza wykonywaniem obiektu w określonym miejscu) także jego odbudowie, rozbudowie, nadbudowie.
Pozostałymi obiektami, a także innymi robotami budowlanymi zajmujemy się w osobnych tekstach.
Niniejszy artykuł odnosi się do aktualnego stanu prawnego. Natomiast – w zależności od momentu dopuszczenia się samowoli budowlanej, zastosowanie mogą mieć różne przepisy ustawy prawo budowlane.
Procedura
Legalizacja samowoli jest postępowaniem prowadzonym przez organy nadzoru budowlanego.
Legalizacja jest możliwa jeśli budowa:
1) jest zgodna z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a w szczególności:
a) ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
b) decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
2) nie narusza przepisów, w tym techniczno-budowlanych.
Tylko jeśli oba ww. warunki są spełnione organ nadzoru budowlanego może przeprowadzić postępowanie zmierzające do legalizacji obiektu, w przeciwnym wypadku musi nakazać rozbiórkę obiektu.
W pierwszym przypadku organ nadzoru wstrzymuje prowadzenie robót (rozpoczynając tym samym procedurę legalizacyjną) i nakazuje przedłożenie w terminie 30 dni następujących dokumentów:
1) odpowiednie dla zgłoszenia, czyli:
– oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane,
– określenie rodzaju, zakresu i sposobu wykonywania robót budowlanych,
– w zależności od potrzeb – odpowiednie szkice lub rysunki, a także pozwolenia, uzgodnienia i opinie wymagane odrębnymi przepisami,
– w przypadku budowy instalacji zbiornikowych na gaz płynny z pojedynczym zbiornikiem o pojemności do 7 m3, przeznaczonych do zasilania instalacji gazowych w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych, a także przyłączy elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, cieplnych i telekomunikacyjnych: projekt zagospodarowania działki lub terenu wraz z opisem technicznym instalacji, wykonany przez projektanta posiadającego odpowiednie uprawnienia budowlane (projekt zagospodarowania działki lub terenu, w przypadku budowy ww. instalacji gazowej powinien być uzgodniony z podmiotem właściwym do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych),
– w przypadku budowy obiektów małej architektury w miejscach publicznych: projekt zagospodarowania działki lub terenu, wykonany przez projektanta posiadającego wymagane uprawnienia budowlane;
2) projektu zagospodarowania działki lub terenu;
3) zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o zgodności budowy z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego.
Po przedłożeniu dokumentów organ sprawdza ich kompletność oraz zgodność rozwiązań projektowych z obowiązującymi przepisami, a następnie ustala wysokość opłaty legalizacyjnej. Jeżeli obiekt nie jest zgodny z przepisami organ nakazuje jego rozbiórkę.
Opłata legalizacyjna
Wysokość opłaty legalizacyjnej wynosi 2500 zł lub 5000 zł.
W przypadku budowy, o której mowa w:
1) art. 29 ust. 1 pkt 9-11, 14, 15, 17 oraz w art. 30 ust. 1 pkt 3 i 4 – wynosi 2500 zł;
2) art. 29 ust. 1 pkt 1, 2, 2a, 3, 3a, 6, 12, 13, 16, 19, 20b oraz 28 – wynosi 5000 zł.
Wyszczególnienie ww. obiektów znajdziecie tutaj: Art. 29.
W przypadku nie uiszczenia w terminie opłaty legalizacyjnej organ nakazuje rozbiórkę obiektu.
Ważne informacje
Organy nadzoru budowlanego zobowiązane są do informowania organów ścigania (prokurator, policja) o popełnieniu przestępstwa jakim jest realizacja samowoli budowlanej.
Samowola budowlana stanowi czyn zagrożony karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Zobacz poradniki, w których prostym językiem wyjaśniamy przepisy budowlane. Przestań tracić czas i nerwy na szukanie i analizowanie przepisów. Zdobądź pełną wiedzę i miej święty spokój.
3 Odpowiedzi
Anonimowy
Dzień dobry,
proszę powiedzieć co można zrobić w takiej sytuacji: zgodnie z planem budowy oraz wszelkimi przepisami osoba budując dom (a dokładnie to siedlisko) buduje również szambo, a niestety dopiero później zgłasza szambo i nie otrzymuje sprzeciwu (zatem urząd nie widzi żadnych przeciwwskazań prawnych). Przy próbie odbioru siedliska urząd zauważa, że kolejność jest odwrotna (na podstawie dziennika budowy) i nakazuje albo rozbiórkę albo legalizację samowoli budowlanej za kwotę 5000 zł.
Czy faktycznie jest to wciąż samowola budowlana nawet pomimo faktu, że urząd w terminie miesiąca na sprzeciw nie udzielił go?
Na logikę, to samowola była w momencie rozpoczęcia prac oraz do momentu minięcia terminu na sprzeciw, a później budowla została zatwierdzona. No ale tyle mi podpowiada logika, natomiast kluczowe jest co mówi na ten temat prawo, a nie odnalazłem o tym żadnego artykułu.
Z góry bardzo dziękuję za pomoc!
MGM
No właśnie logika swoje a przepisy swoje. Niestety legalizację samowoli można przeprowadzić tylko w postępowaniu przed nadzorem budowlanym. Organ przyjmujący zgłoszenie nie sprawdza, czy inwestor już coś wybudował czy nie (nie ma do tego podstaw prawnych) i tym samym nie legalizuje samowoli.
Anonimowy
Dziękuję Panu za odpowiedź.