Niniejszy tekst dotyczy obiektów budowlanych (lub ich części) będących w budowie albo wybudowanych bez wymaganego zgłoszenia bądź pomimo wniesienia sprzeciwu przez właściwy organ, z wyłączeniem:– wolno stojących budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane,
– wolno stojących parterowych budynków stacji transformatorowych i kontenerowych stacji transformatorowych o powierzchni zabudowy do 35 m2,
– sieci elektroenergetycznych obejmujących napięcie znamionowe nie wyższe niż 1 kV, wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych, telekomunikacyjnych.
Mowa tu jedynie o robotach budowlanych polegających na budowie obiektu budowlanego, czyli (poza wykonywaniem obiektu w określonym miejscu) także jego odbudowie, rozbudowie, nadbudowie.
Pozostałymi obiektami, a także innymi robotami budowlanymi zajmujemy się w osobnych tekstach.
Niniejszy artykuł odnosi się do aktualnego stanu prawnego. Natomiast – w zależności od momentu dopuszczenia się samowoli budowlanej, zastosowanie mogą mieć różne przepisy ustawy prawo budowlane.
Procedura
Legalizacja samowoli jest postępowaniem prowadzonym przez organy nadzoru budowlanego.
Legalizacja jest możliwa jeśli budowa:
1) jest zgodna z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a w szczególności:
a) ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
b) decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
2) nie narusza przepisów, w tym techniczno-budowlanych.
Tylko jeśli oba ww. warunki są spełnione organ nadzoru budowlanego może przeprowadzić postępowanie zmierzające do legalizacji obiektu, w przeciwnym wypadku musi nakazać rozbiórkę obiektu.
W pierwszym przypadku organ nadzoru wstrzymuje prowadzenie robót (rozpoczynając tym samym procedurę legalizacyjną) i nakazuje przedłożenie w terminie 30 dni następujących dokumentów:
1) odpowiednie dla zgłoszenia, czyli:
– oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane,
– określenie rodzaju, zakresu i sposobu wykonywania robót budowlanych,
– w zależności od potrzeb – odpowiednie szkice lub rysunki, a także pozwolenia, uzgodnienia i opinie wymagane odrębnymi przepisami,
– w przypadku budowy instalacji zbiornikowych na gaz płynny z pojedynczym zbiornikiem o pojemności do 7 m3, przeznaczonych do zasilania instalacji gazowych w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych, a także przyłączy elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, cieplnych i telekomunikacyjnych: projekt zagospodarowania działki lub terenu wraz z opisem technicznym instalacji, wykonany przez projektanta posiadającego odpowiednie uprawnienia budowlane (projekt zagospodarowania działki lub terenu, w przypadku budowy ww. instalacji gazowej powinien być uzgodniony z podmiotem właściwym do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych),
– w przypadku budowy obiektów małej architektury w miejscach publicznych: projekt zagospodarowania działki lub terenu, wykonany przez projektanta posiadającego wymagane uprawnienia budowlane;
2) projektu zagospodarowania działki lub terenu;
3) zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o zgodności budowy z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego.
Po przedłożeniu dokumentów organ sprawdza ich kompletność oraz zgodność rozwiązań projektowych z obowiązującymi przepisami, a następnie ustala wysokość opłaty legalizacyjnej. Jeżeli obiekt nie jest zgodny z przepisami organ nakazuje jego rozbiórkę.
Opłata legalizacyjna
Wysokość opłaty legalizacyjnej wynosi 2500 zł lub 5000 zł.
W przypadku budowy, o której mowa w:
1) art. 29 ust. 1 pkt 9-11, 14, 15, 17 oraz w art. 30 ust. 1 pkt 3 i 4 – wynosi 2500 zł;
2) art. 29 ust. 1 pkt 1, 2, 2a, 3, 3a, 6, 12, 13, 16, 19, 20b oraz 28 – wynosi 5000 zł.
Wyszczególnienie ww. obiektów znajdziecie tutaj: Art. 29.
W przypadku nie uiszczenia w terminie opłaty legalizacyjnej organ nakazuje rozbiórkę obiektu.
Ważne informacje
Organy nadzoru budowlanego zobowiązane są do informowania organów ścigania (prokurator, policja) o popełnieniu przestępstwa jakim jest realizacja samowoli budowlanej.
Samowola budowlana stanowi czyn zagrożony karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Komentarze
Anonimowy
Dzień dobry,
proszę powiedzieć co można zrobić w takiej sytuacji: zgodnie z planem budowy oraz wszelkimi przepisami osoba budując dom (a dokładnie to siedlisko) buduje również szambo, a niestety dopiero później zgłasza szambo i nie otrzymuje sprzeciwu (zatem urząd nie widzi żadnych przeciwwskazań prawnych). Przy próbie odbioru siedliska urząd zauważa, że kolejność jest odwrotna (na podstawie dziennika budowy) i nakazuje albo rozbiórkę albo legalizację samowoli budowlanej za kwotę 5000 zł.
Czy faktycznie jest to wciąż samowola budowlana nawet pomimo faktu, że urząd w terminie miesiąca na sprzeciw nie udzielił go?
Na logikę, to samowola była w momencie rozpoczęcia prac oraz do momentu minięcia terminu na sprzeciw, a później budowla została zatwierdzona. No ale tyle mi podpowiada logika, natomiast kluczowe jest co mówi na ten temat prawo, a nie odnalazłem o tym żadnego artykułu.
Z góry bardzo dziękuję za pomoc!
MGM
No właśnie logika swoje a przepisy swoje. Niestety legalizację samowoli można przeprowadzić tylko w postępowaniu przed nadzorem budowlanym. Organ przyjmujący zgłoszenie nie sprawdza, czy inwestor już coś wybudował czy nie (nie ma do tego podstaw prawnych) i tym samym nie legalizuje samowoli.
Anonimowy
Dziękuję Panu za odpowiedź.