Prawo do uzyskiwania informacji publicznej wynika z Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i obejmuje m.in. dostęp do dokumentów urzędowych. Sprawdźmy, jak to wygląda w przypadku pozwolenia na budowę i projektu budowlanego. Czy organy administracji architektoniczno-budowlanej są zobowiązane do udostępniania dokumentów będących w ich posiadaniu?

Informacja publiczna, czyli co?

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonych w tej ustawie.

„Za informację publiczną należy uznać każdą wiadomość wytworzoną przez szeroko rozumiane władze publiczne, a także inne podmioty sprawujące funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa. Charakter informacji publicznej mają również informacje niewytworzone przez wskazane podmioty, lecz do nich się odnoszące. Informację publiczną stanowi zatem treść wszelkiego rodzaju dokumentów, nie tylko bezpośrednio zredagowanych i wytworzonych przez wskazany podmiot. Przymiot taki posiada także treść dokumentów, których podmiot używa do zrealizowania powierzonych mu prawem zadań. Charakter publiczny należy zatem przypisać tym informacjom, które odnoszą się do publicznej sfery działalności. O zakwalifikowaniu określonej informacji jako podlegającej udostępnieniu w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej decyduje kryterium rzeczowe, a więc treść i charakter informacji”.

Wyrok NSA z dnia 19 kwietnia 2021 r., sygn. akt IIII OSK 317/21

Pozwolenie na budowę i projekt budowlany a informacja publiczna

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy o dostępie do informacji publicznej udostępnieniu podlega informacja publiczna stanowiąca dokumenty urzędowe w tym treść aktów administracyjnych i innych rozstrzygnięć.

Z tego przepisu jednoznacznie wynika, że decyzja o pozwoleniu na budowę, jako akt administracyjny jest informacją publiczną. Zatwierdzone projekty zagospodarowania działki lub terenu oraz architektoniczno-budowlany są załącznikami do decyzji o pozwoleniu na budowę i jej integralną częścią. Wynika to z art. 34 ust. 4 prawa budowlanego. Zatem projekty te również stanowią informację publiczną.

„Decyzja o pozwoleniu na budowę jest decyzją administracyjną i na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4a u.d.i.p. podlega udostępnieniu w trybie regulowanym u.d.i.p. Informacją publiczną jest również projekt budowlany zatwierdzany w decyzji o pozwoleniu na budowę lub w odrębnej decyzji, poprzedzającej wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę (art. 34 ust. 4 i 5 p.b.). Projekt ten stanowi integralną część rozstrzygnięcia administracyjnego, jakim jest pozwolenie na budowę. Będąc częścią pozwolenia na budowę, jest tym samym informacją publiczną. Orzecznictwo sądowoadministracyjne stwierdzające, iż projekt architektoniczno-budowlany stanowiący element decyzji o pozwoleniu na budowę stanowi informację publiczną, uznawane jest za ugruntowane”.

Wyrok NSA z dnia 15 lipca 2021 r., sygn. akt III OSK 3252/21

Udostępnianie projektów jako informacji publicznej

Zgodnie z art. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej każdemu przysługuje prawo dostępu do informacji publicznej i co ważne – od osoby wykonującej to prawo nie wolno żądać wykazania interesu prawnego lub faktycznego. Wspomniana ustawa określa również przypadki, kiedy dostęp do informacji publicznej może zostać ograniczony. Jedną z takich sytuacji jest prywatność osoby fizycznej lub tajemnica przedsiębiorcy.

„Kwestia udostępnienia projektu budowlanego, będącego załącznikiem decyzji o pozwoleniu na budowę w trybie dostępu do informacji publicznej, kształtuje się odmiennie od udostępnienia samego tylko pozwolenia na budowę. Należy rozróżnić zagadnienie kwalifikacji prawnej projektu budowlanego jako informacji publicznej od wynikającej z art. 5 ust. 2 u.d.i.p. możliwości ograniczenia prawa do informacji publicznej ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy”.

Wyrok NSA z dnia 15 lipca 2021 r., sygn. akt III OSK 3252/21

Dlatego organ administracji architektoniczno-budowlanej rozpatrując wniosek o udostępnienie pozwolenia na budowę, jako informacji publicznej musi każdorazowo przeanalizować okoliczności danej sprawy i ocenić konsekwencje udostępnienia projektów. Na przykład udostępnienie osobom trzecim projektu architektoniczno-budowlanego budynku mieszkalnego osoby prywatnej pozwoli im na poznanie dokładnego rozkładu znajdujących się w budynku pomieszczeń, przebiegu instalacji i ich przeznaczenia, co może naruszyć intymność i poczucie bezpieczeństwa osób tam zamieszkałych, a tym samym ich prawo do prywatności.

Zatem fakt, że projekty zagospodarowania działki lub terenu oraz architektoniczno-budowlany stanowiące załączniki do decyzji o pozwoleniu na budowę są informacją publiczną, nie oznacza, że w każdym przypadku powinny być udostępniane.