Na temat tego, co jest obiektem budowlanym, a co nim nie jest, krąży wiele mitów. Niedawno pod jednym z artykułów na blogu pojawił się komentarz: „Obiekt budowlany, o ile wiem, to powinien być trwale związany z gruntem, zatem posiadać fundamenty (…)”. Jest to jeden z najczęściej spotykanych mitów na ten temat. Dziś rozprawiamy się z wątpliwościami i wyjaśniamy: czym jest obiekt budowlany, czy jest nim tylko budynek, czy obiekt małej architektury jest obiektem budowlanym, co to jest budowla.

Zacznijmy od mitów na temat obiektów budowlanych, z którymi najczęściej się spotykamy:

1. jeśli obiekt nie ma fundamentów i/lub nie jest trwale związany z gruntem to nie jest obiektem budowlanym;
2. blaszak nie jest obiektem budowlanym;
3. budynek jest budowlą.

Wszystkie te twierdzenia nie są prawdą. Wyjaśnijmy zatem dlaczego.

Obiekt budowlany

Obiektem budowlanym jest:

• budynek,
• budowla,
• obiekt małej architektury,

wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych.

A zatem budynek, budowla i obiekt małej architektury to zupełnie różne obiekty budowlane. Zresztą zdefiniowane w ustawie prawo budowlane. Przyjrzyjmy się zatem tym definicjom.

Budynek

Budynek to „taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach”.

A więc trwałe związanie z gruntem to cecha przyporządkowana tylko budynkowi. Podobnie jest z fundamentami – musi je mieć jedynie budynek. Jeśli obiekt nie ma fundamentów i/lub nie jest trwale związany z gruntem, nie jest budynkiem, ale może być innym obiektem budowlanym, np. budowlą lub obiektem małej architektury.

Budowla

Budowla – „każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni jądrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową”.

Budowlą jest zatem każdy obiekt, który nie jest budynkiem lub obiektem małej architektury. Powyższy katalog nie wymienia wszystkich budowli, a jedynie przykładowe.

Warto tu zwrócić uwagę na wolno stojące trwale związane z gruntem tablice i urządzenia reklamowe, które są obiektami budowlanymi (a dokładniej – budowlami) i podlegają przepisom ustawy prawo budowlane.

Obiekt małej architektury

Obiekty małej architektury to „niewielkie obiekty, a w szczególności:
a) kultu religijnego, jak: kapliczki, krzyże przydrożne, figury,
b) posągi, wodotryski i inne obiekty architektury ogrodowej,
c) użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku, jak: piaskownice, huśtawki, drabinki, śmietniki”.

Powyższa definicja również nie wymienia wszystkich obiektów małej architektury, a jedynie przykładowe.

Obiekt liniowy

W definicji budowli znajdujemy pojęcie obiektu liniowego, które również zostało zdefiniowane w ustawie:
obiekt liniowy to „obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności droga wraz ze zjazdami, linia kolejowa, wodociąg, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia i trakcja elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna i, umieszczona bezpośrednio w ziemi, podziemna, wał przeciwpowodziowy oraz kanalizacja kablowa, przy czym kable w niej zainstalowane nie stanowią obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia budowlanego”.

Tymczasowy obiekt budowlany

Prawo budowlane zawiera definicję jeszcze jednego obiektu budowlanego – tymczasowego:
tymczasowy obiekt budowlany to „obiekt budowlany przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub rozbiórki, a także obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem, jak: strzelnice, kioski uliczne, pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowe, przekrycia namiotowe i powłoki pneumatyczne, urządzenia rozrywkowe, barakowozy, obiekty kontenerowe”.

Pozostałe obiekty budowlane

Wszystkie definicje, które zacytowaliśmy, są zawarte w art. 3 prawa budowlanego. Niestety w artykule tym nie znajdujemy definicji wielu obiektów budowlanych, choć jest o nich mowa w dalszej części ustawy (m.in. w art. 29 zwalniającym niektóre obiekty z obowiązku uzyskania pozwolenia). Sporo wątpliwości budzą takie obiekty jak: wiata, altana, mur oporowy. Pojęciom niezdefiniowanym w przepisach przypisuje się znaczenie słownikowe, można się też posiłkować orzecznictwem.

Sprawdź poradnik „Obiekty i roboty budowlane. Definicje, orzecznictwo, przykłady”.